Wiosną tego roku mieliśmy przyjemność współtworzyć wraz z firmą Sunbeams dwa drewniane domy jednorodzinne w okolicy Suwałk. Było to bardzo ciekawe przedsięwzięcie ze względu na wykorzystanie technologii HBE do tworzenia konstrukcji. Jeszcze dekadę temu ta technologia nie była w Polsce znana, ale obecnie zyskała już stosunkowo dużą popularność. Na zachodzie Europy technologia znana jest od kilkudziesięciu lat i domy stoją w nienaruszonym stanie, co świadczy o ich dużej trwałości. Mimo zastosowania tego samego budulca, omawiane budynki mają różny charakter architektoniczny, co pokazuje jak uniwersalnym materiałem jest drewno w postaci wielkopowierzchniowych paneli HBE.
Dom z paneli drewnianych
Na czym polega technologia budowy z drewna HBE?
Panele HBE powstają z drewna klejonego, najczęściej z tarcicy świerkowej. Tworzą masywną ścianę drewnianą, porównywaną często do domów bala, z tym, że układ elementów konstrukcyjnych nie jest poziomy lecz pionowy. Panele mają standardowo około pół metra szerokości i 10cm grubości. Są wycinane wg projektu na wymaganą wysokość stanowiącą zazwyczaj wysokość kondygnacji budynku. Na krawędziach bocznych panele mają wyfrezowany pióro wpust, stanowiący sposób łączenia i uszczelnienia poszczególnych elementów. Grubość elementów ściennych to najczęściej 10cm, a grubość paneli stropowych wynika z projektu konstrukcji. Prostota tego systemu jest jego wielką zaletą. Do postawienia ściany budynku potrzebna jest praca zaledwie paru pracowników, a składowe elementy są na tyle lekkie, że można je ustawiać ręcznie. Panele łączy się ze sobą na pióro wpust i zabezpiecza wkrętami ciesielskimi. Tak postawione ściany stanowią konstrukcję nośną i mogą zostać wykończone w dowolny sposób od środka oraz ocieplone wybranym materiałem izolacyjnym. W omawianej inwestycji właściciel postanowił ocieplić budynki wełną mineralną, a w środku pozostawił nieobrabiane, drewniane powierzchnie paneli.
Konstrukcję z HBE uzupełnić można o stropy wykonane w tym samym systemie i z tego samego materiału. Pojedyncze panele stropowe mają około pół metra szerokości i łączone są na taki sam pióro wpust jak panele ścienne. W zależności od projektu różni się ich grubość oraz długość, ale w domu jednorodzinnym standardowo nie powinny przekraczać pół tony ciężaru, są więc możliwe do przenoszenia i montażu względnie niewielkim dźwigiem lub podnośnikiem. Panele stropowe także dają możliwość pozostawienia surowego drewna na powierzchni co umożliwia uzyskanie drewnianego sufitu w pomieszczeniach niższej kondygnacji.
Jak szybko powstaje dom drewniany?
Ze względu na prostotę budowy w systemie HBE znacząco skraca się czas budowy w porównaniu z tradycyjnym domem z cegły lub betonu. Oba przedstawiane budynki mają około 130 mkw powierzchni użytkowej oraz dwie kondygnacje. Postawienie każdego z nich od gołego fundamentu do ukończenia konstrukcji dachowej zajęło niecałe dwa tygodnie czteroosobowej ekipie monterskiej.
Zalety budowania domu z drewna HBE.
Prostota i szybkość budowania domów z HBE to z pewnością jedne z największych zalet tego systemu, ale są także inne. Wykorzystanie drewna jako głównego materiału na budowie pozwala uzyskać znacznie lżejszą konstrukcję przy zachowaniu znakomitych parametrów nośności i izolacji. Na niektórych terenach może być to znacząca różnica w porównaniu z cięższymi – tradycyjnymi domami.
Drewno jest także znakomitym izolatorem termicznym i zapewnia naturalną regulację wilgotności powietrza w pomieszczeniu. Budowanie z drewna znacząco ogranicza wydzielanie dwutlenku węgla do atmosfery. Jest ono jedynym materiałem budowlanym o ujemnym bilansie CO2. Jest to spowodowane kumulacją dwutlenku węgla w strukturze drewna podczas jego wzrostu. Ponadto jest to także jedyny budulec, który z powodzeniem można poddawać recyklingowi.
Wysoki stopień prefabrykacji paneli HBE sprawia, że są one wytwarzane z milimetrową precyzją. Budynki powstaje dokładnie według założeń projektowych i nie ma na to wpływu czynnik ludzki związany z pracą ekipy budowlanej na placu budowy. Daje to możliwość przyspieszenia reszty prac i wcześniejszego zamówienia schodów, okien itp…
Panele drewniane HBE pozwalają na uzyskanie litej drewnianej ściany wewnątrz budynku. Daje to wiele możliwości stylizacji wnętrza. Możliwe jest pozostawienie w pełni drewnianego wnętrza lub łączenie tego materiału z tynkami, tworzywem, laminatami, metalem lub jakimkolwiek innym materiałem wykończeniowym wedle koncepcji projektanta lub inwestora.
Budowa przegrody zewnętrznej i izolacja termiczna domu drewnianego HBE.
Ściana drewniana z paneli HBE nie wymaga stosowania folii paroizolacyjnej od strony wewnętrznej przegrody, która jest konieczna w przypadku budownictwa szkieletowego. Wilgotność w pomieszczeniach jest ciągle wymieniana między drewnem o powietrzem wewnętrznym, dzięki temu w pomieszczeniach występuje naturalny mikroklimat. Ocieplenie ściany zewnętrznej musi być wykonane z materiału paroprzepuszczalnego, a więc z wełny mineralnej, wełny drzewnej lub celulozy. Nie powinno się ocieplać ściany styropianem, który zamknie przegrodę i uniemożliwi jej „oddychanie”. Od strony zewnętrznej stosuje się folię wiatroszczelną o wysokiej paroprzepuszczalności. Wierzchnią warstwę elewacyjną można wykonać tynkowaną lub z drewna ze szczeliną wentylacyjną. Należy pamiętać, aby w przypadku stosowania tynku był on paroprzepuszczalny. Generalną zasadą budowy przegrody jest aby współczynnik paroprzepuszczalności (Sd) obniżał się w kierunku zewnętrznym. Zachowując te zasady otrzymamy ciepłą i trwałą przegrodę zewnętrzną.
Jak to wygląda w porównaniu z budownictwem murowanym?
Ściana HBE o gr. 10cm posiada współczynnik U = 1,07 W/(m^2K). Dla porównania, ta sama grubość ściany z bloczków Porotherm posiada U=1,80 W/(m^2K). Wynika z tego, że drewno jest prawie 70% cieplejsze od popularnej ściany murowanej tej samej grubości. Oczywiście do murowania stosuje się grubszy materiał czyli 25cm, ale z tego wynika kolejna zaleta: cieplejszą przegrodę uzyskujemy dzięki cieńszej i 4x lżejszej przegrodzie (1m2 ściany drewnianej to 45 kg, 1m2 ściany murowanej to 200kg). Ścianę drewnianą wystarczy ocieplić wełną mineralną gr. 15cm i otynkować uzyskując współczynnik U = 0,20 W/(m^2K). Ścianę murowaną ociepla się najczęściej styropianem i aby uzyskać wymagany obowiązującymi przepisami współczynnik U, należy zastosować styropian gr. 16cm. Zyskujemy więc większą powierzchnię użytkową budynku przy tym samym obrysie czyli powierzchni zabudowy. Zysk może sięgać nawet ponad 9% (dla budynku nie wymagającego pozwolenia na budowę o pow. zabudowy 35m2).
Ponadto dokładność z jaką powstają i są montowane drewniane panele HBE ogranicza mostki termiczne do minimum. Te dwie cechy w połączeniu dają dom ciepły i oszczędny dla portfela i środowiska.