Na komfortowe życie w jakimkolwiek zamkniętym pomieszczeniu, biurze czy domu, wpływa bardzo wiele czynników. Niektóre, tak jak temperatura czy tłumienie dźwięków otoczenia, są łatwo zauważalne. Inne, jak na przykład wilgotność powietrza, są trochę trudniej uchwytne, lecz nie mniej istotne. Na wilgotność powietrza wpływa między innymi materiał konstrukcyjny, z którego powstały ściany. Konstrukcja stworzona z drewna masywnego posiada bardzo pożądaną możliwość naturalnej regulacji wilgotności w pomieszczeniu.
Wilgotność powietrza w domu drewnianym
Co to jest drewno masywne w budownictwie?
Budynki drewniane możemy łatwo podzielić na dwie kategorie ze względu na rodzaj konstrukcji. Istnieją budynki o konstrukcji szkieletowej oraz budynki z drewna masywnego. Budynki szkieletowe to te, gdzie jedynie szkielet konstrukcji wykonany jest z drewna, a resztę stanowią warstwy izolacji termicznej, różnego rodzaju folie i dodatkowe pokrycia np. z płyt gipsowo kartonowych. Na budownictwo z drewna masywnego składają się m.in. domy z bali drewnianych, płyt CLT czy HBE.
Można powiedzieć, że budownictwo z drewna masywnego to prawdziwe budownictwo drewniane. Czerpie ono wiele z tradycji budownictwa, gdzie materiał drewniany był bardzo blisko człowieka. W przypadku domów w technologii szkieletowej często ciężko jest zauważyć obecność drewna w konstrukcji. Domy takie wyglądają jak wykonane w standardowej technologii ceglanej lub betonowej, ponieważ drewniany stelaż pokryty jest wieloma dodatkowymi warstwami, tynkiem, farbami itp. Z tego powodu trudno jest czerpać w takich budynkach korzyści płynące z wykorzystania materiału drewnianego.
Naturalna regulacja wilgotności powietrza
Drewno CLT jest jednym z przykładów drewna masywnego wykorzystywanego w budowlance. Jest to drewno klejone krzyżowo, co sprawia, że jest to materiał bardzo wytrzymały a zarazem lekki. Jako, że jest to budulec składający się z praktycznie czystego drewna, w dobrze zaprojektowanym budynku potrafi sprawdzić się nie tylko w roli materiału nośnego. Jego estetyczna powierzchnia może stanowić samodzielnie elewację wewnętrznych ścian. Ponadto materiał drewniany sprawdzi się też jako naturalny regulator wilgotności powietrza. Drewno ma bowiem budowę pozwalającą na magazynowanie i wydalanie wilgoci na zewnątrz przy zachowaniu szczelności powietrznej. Oznacza to, że ściana wykonana z drewna przepuszcza parę wodną, jednocześnie chroniąc wnętrze pomieszczenia przed przeciągami.
Drewno CLT w ramach obróbki technologicznej jest suszone do poziomu wilgotności między 8 a 12%, co sprawia, że staje się biologicznie nieaktywne. Ten proces chroni je przed atakami grzybów, pleśni i owadów. W trakcie “życia” budynku drewnianego, wilgotność drewna konstrukcyjnego może wahać się w reakcji na zmianę warunków zewnętrznych. Możliwy jest bezpieczny wzrost wilgotności materiału do 22%. Powyżej tego pułapu drewno traci część swojej ochrony przed pasożytami.
Drewno absorbuje nadwyżkę wilgoci z pomieszczeń, ale nie oddaje tej wilgoci do warstwy ocieplenia, więc nie obniża parametrów termicznych izolacji. Pełni rolę absorbera, ale i paroizolacji. W przeciwieństwie do technologii szkieletowej, która wymaga zastosowania paroizolacji od wewnątrz, a szczelność tej izolacji decyduje o parametrach termicznych ściany. Dlatego folia paroizolacyjna w szkieletówce musi być wykonana prawidłowo i szczelnie, a wszelkie otwory na instalacje muszą być oklejone taśmami uszczelniającymi. To powoduje, że użytkownicy mieszkają w domu drewnianym, ale odseparowanym od nich folią. Drewno masywne pozwala na bezpośredni kontakt człowieka z drewnem.
Jak wykazały badania m.in. w Hamburskim instytucie badawczym, drewno CLT przepuszcza parę wodną różnie, w zależności od swojej własnej wilgotności. Sprawia to, że prawie “inteligentnie” reguluje ono wilgotność powietrza w budynku. W sezonie grzewczym, gdy wilgotność w środku budynku spada na skutek ogrzewania, materiał drewniany staje się znacznie mniej paroprzepuszczalny, zatrzymując pozostałą wilgoć w pomieszczeniach. W miesiącach letnich przy wyższej wilgotności powietrza, drewno przepuszcza parę z mniejszym oporem, co pozwala na łatwiejsze wyrównywanie wilgotności w środku budynku.
Ściany drewniane są poza tym zapasowym rezerwuarem wody potrzebnej do utrzymania zdrowego poziomu wilgotności powietrza w pomieszczeniach. W momentach niższej wilgotności oddają nadmiar wody do powietrza, by pobrać ją z powrotem, gdy jest jej zbyt dużo.
Mostki termiczne w budynku drewnianym
W zamkniętych budynkach, w sezonie zimowym, wilgoć skrapla się głównie w miejscach mostków termicznych. Jest to groźne dla budynku, ponieważ zbyt mocne nagromadzenie wody w jednym miejscu może powodować osłabienie konstrukcji, występowanie pleśni i grzybów. Problem ten w mniejszym stopniu dotyczy budynków tworzonych z CLT oraz HBE. Dokładność tworzenia paneli, które obrabiane są na obrabiarkach numerycznych CNC oraz sposób łączenia ich na pióro-wpusty powodują, że występowanie mostków w tych konstrukcjach jest zmarginalizowane i praktycznie nieistotne.
Pomimo znaczących zalet budowania z drewna masywnego należy pamiętać, że jest ono tylko jednym z elementów decydujących o utrzymaniu optymalnej wilgotności w pomieszczeniach. Główna rola w tym kontekście leży po stronie wentylacji. Drewno w tym aspekcie jest pomocnym dodatkiem.