Autor: Modulam

Każda konstrukcja drewniana to efekt skomplikowanego procesu budowlanego, w którym uczestniczy wiele osób na różnych etapach. Kluczowym momentem każdej realizacji jest opracowanie projektu. To on wyznacza kierunek działań i decyduje o ostatecznej jakości oraz funkcjonalności konstrukcji.

Kluczowe elementy dobrego projektu

Dobry projekt konstrukcji drewnianej to projekt optymalny, który spełnia kilka kluczowych warunków:

• Zgodność – musi odpowiadać warunkom zabudowy, miejscowemu planowi zagospodarowania przestrzennego oraz wytycznym urbanistycznym.
• Funkcjonalność – konstrukcja powinna w pełni spełniać swoje przeznaczenie.
• Estetyka – obiekt powinien wpisywać się w aktualne kanony architektoniczne i wizualne.
• Wytrzymałość – musi być zaprojektowana zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami budowlanymi przez osobę uprawnioną do projektowania danej konstrukcji.
• Montaż – rozwiązania powinny być przemyślane pod kątem montażu. Im bardziej sprefabrykowana konstrukcja, tym szybszy i bardziej ekonomiczny montaż.
• Transport – należy uwzględnić możliwości transportowe i dostosować gabaryty elementów, aby ich dostawa na budowę była możliwa.
• Ekonomia – projekt powinien łączyć estetykę i funkcjonalność z optymalizacją kosztów dla Inwestora.

Przechodzimy do realizacji – wybór dostawców i materiałów

Po zakończeniu etapu projektowego czas na budowę. Pierwszym krokiem jest przygotowanie i wybór dostawców materiałów, przy czym kluczowa jest ich optymalizacja pod kątem:

• Jakości drewna oraz materiałów potrzebnych do montażu.
• Kosztów w odniesieniu do jakości i budżetu inwestycji.
• Terminów dostawy materiałów.
• Odległości producenta od miejsca budowy.

Jakie materiały zamawiamy?

Konstrukcję drewnianą, w tym:

• skomplikowane dźwigary o różnej krzywiźnie i geometrii, produkowane przez nielicznych producentów dysponujących odpowiednimi maszynami,
• drewniane elementy proste, dla których wybór dostawców jest znacznie większy – zarówno w kraju, jak i za granicą.

Konstrukcję stalową, obejmującą:

• okucia stalowe i elementy węzłowe,
• stężenia z prętów stalowych zapewniające stabilność konstrukcji,
• komplet łączników: śruby, wkręty, gwoździe oraz specjalistyczne łączniki ciesielskie dostosowane do konstrukcji drewnianych.

Przygotowanie budowy i logistyka montażu

Następnie przystępujemy do przygotowań na placu budowy. Kluczowe decyzje obejmują:

1. Wybór ekipy montażowej – doświadczeni specjaliści zapewnią sprawny i terminowy montaż.
2. Logistykę dostaw i sprzętu, w tym:
   • Transport elementów – niektóre konstrukcje wymagają transportu ponadnormatywnego.
   • Dobór dźwigów i podnośników do pracy na wysokości.
3. Weryfikację warunków na budowie, takich jak:
   • Gotowość frontu robót na budowie do rozpoczęcia montażu.
   • Lokalizację i stan techniczny konstrukcji podpierającej elementy drewniane, np. fundamentów, słupów żelbetowych lub stalowych.
   • Drogi dojazdowe i możliwości techniczne ustawienia dźwigów na placu budowy.
   • Zaplecze budowy – dostępność prądu i wody.

Ryzyko i nieprzewidziane sytuacje

Przygotowanie to klucz do sprawnego montażu, jednak pewnego ryzyka nie da się całkowicie wyeliminować. Mogą to być zarówno sytuacje losowe, jak choroby, wojny czy kataklizmy, jak i bardziej przyziemne przeszkody, np. pogoda. Nawet upał, śnieg czy deszcz mogą opóźnić montaż, jednak największym zagrożeniem dla pracy montażystów jest wiatr.

Przy montażu konstrukcji drewnianych, gdzie konieczna jest praca na wysokości i użycie dźwigów, wiatr przekraczający 10 m/s stanowi zagrożenie i może wymusić przerwanie prac.

Odbiór końcowy

Po zakończeniu montażu zapraszamy kierownika budowy oraz inspektora nadzoru na odbiór końcowy i podpisanie protokołu zakończenia prac montażowych.

Budowa to „żywy organizm”, w którym codziennie pojawiają się nowe wyzwania. Dlatego kluczowe znaczenie ma:

• Dobrze opracowany plan,
• Porządek w dokumentacji technicznej i warsztatowej,
• Umiejętność przewidywania potencjalnych przeszkód.

To właśnie te elementy pomagają nam w sprawnej realizacji inwestycji – i to za nie odpowiadam w firmie Modulam.

Jeszcze sto lat temu nikt nie przypuszczał, że drewno klejone stanie się jednym z kluczowych materiałów budowlanych XXI wieku. A jednak – historia pokazuje, że innowacja i potrzeba ekologicznych rozwiązań napędzają rozwój tej technologii. Jak wyglądały początki? Jak dziś kształtują się trendy na rynku europejskim i gdzie w tym wszystkim znajduje się Polska?

Historia powstania i rozwoju drewna klejonego warstwowo

Drewno klejone warstwowo zawdzięcza swój rozwój niemieckiemu wynalazcy Otto Hetzerowi, który w 1906 roku opatentował technologię giętych belek warstwowych. Choć było to coś nowego i zaskakującego, materiał ten przez dziesięciolecia pozostawał niszowym rozwiązaniem.

Przełom nastąpił dopiero w drugiej połowie XX wieku. W Niemczech w latach 60. produkcja drewna klejonego wynosiła 10 tys. m³ rocznie, jednak w 1990 roku wzrosła już do 300 tys. m³. Wprowadzenie maszynowej gradacji tarcicy w 1996 roku umożliwiło dalszy rozwój, a w 1998 roku konsumpcja wyniosła 800 tys. m³. Na początku XXI wieku rynek niemiecki przekroczył 1 milion m³ rocznie, a drewno klejone stało się standardem w nowoczesnym budownictwie.

Niemcy i Austria odegrały kluczową rolę w jego popularyzacji, rozwijając zarówno technologię produkcji, jak i zastosowanie prefabrykacji. Stabilizacja rynku w tych krajach sprawiła, że obecnie jego rozwój koncentruje się na wschodzących gospodarkach, takich jak Polska.

Polska – młody, ale dynamicznie rozwijający się rynek

Polska zaczęła swoją przygodę z drewnem klejonym stosunkowo późno. Pierwsze poważne kroki w tej dziedzinie podjęto po 2000 roku, a dopiero po 2015 roku pojawiły się pierwsze magazyny belek typowych. Oznacza to blisko 40-letnie opóźnienie w stosunku do Niemiec, jednak Polska obecnie nadrabia ten dystans w błyskawicznym tempie.

Rośnie liczba zakładów produkcyjnych i projektów opartych na drewnie klejonym. Coraz więcej budynków użyteczności publicznej, takich jak żłobki, przedszkola i szkoły, powstaje w technologii prefabrykowanych elementów drewnianych. Wzrost ten jest napędzany przez rosnące ceny robocizny, brak rzemieślników i dążenie inwestorów do budowania szybciej, efektywniej i ekologiczniej.

CLT – przyszłość budownictwa drewnianego

Drewno klejone krzyżowo (CLT) to bez wątpienia jeden z najbardziej ekscytujących trendów w budownictwie. Jeszcze w latach 90. produkcja CLT była minimalna, ale od 2010 roku rynek eksplodował. W 2020 roku globalna produkcja przekroczyła 1 milion m³, a prognozy wskazują, że do 2032 roku wzrośnie do 4 milionów m³!

Skąd ta popularność? CLT ma kilka kluczowych zalet:

• Łatwość prefabrykacji – przyspiesza budowę i redukuje koszty pracy,
• Ekologia – drewno to odnawialny surowiec, a CLT pozwala ograniczyć emisję CO₂,
• Możliwość budowy wielokondygnacyjnej – zmiany w przepisach pozwalają na realizację wysokich budynków w tej technologii,
• Zwiększona dostępność – dynamiczny rozwój produkcji sprawił, że CLT stało się bardziej przystępne cenowo.

Polska a rynki zachodnie – kiedy dogonimy liderów?

W Europie Zachodniej, USA i Australii popyt na CLT przez lata przewyższał podaż, co utrudniało eksport do innych krajów. Dopiero po 2020 roku produkcja wzrosła na tyle, by umożliwić szeroką ekspansję na rynki wschodzące, w tym Polskę.

W Polsce coraz więcej firm inwestuje w CLT, a w ostatnich latach pojawiły się pierwsze duże obiekty publiczne i przemysłowe wykonane z tego materiału. Jednak wciąż napotykamy na bariery regulacyjne – szczególnie w zakresie przepisów przeciwpożarowych.

Na szczęście działania organizacji branżowych, takich jak Stowarzyszenie Energooszczędne Domy Gotowe, przyczyniają się do stopniowego przełamywania tych barier. Trwają intensywne prace nad liberalizacją przepisów i dostosowaniem ich do standardów obowiązujących w Niemczech, Austrii czy Szwecji.

Wnioski – czy Polska ma szansę stać się liderem?

Polska stoi przed ogromną szansą dynamicznego rozwoju rynku drewna klejonego i CLT. Rosnące ceny pracy, brak fachowców i potrzeba szybszej budowy sprzyjają popularyzacji prefabrykacji, a tym samym drewna konstrukcyjnego.

Podczas gdy Niemcy i Austria mają już ugruntowaną pozycję na rynku, Polska może skorzystać z ich doświadczeń i technologii, by przyspieszyć swój rozwój. Jeśli tempo wzrostu utrzyma się na obecnym poziomie, możemy spodziewać się, że w ciągu najbliższej dekady Polska stanie się jednym z kluczowych graczy na europejskim rynku budownictwa drewnianego.

Jedno jest pewne – przyszłość budownictwa będzie coraz bardziej drewniana!

Jakub Przepiórka

Konstruktor / współwłaściciel firmy

Polska może pochwalić się jednymi z najpiękniejszych i najbardziej zróżnicowanych lasów w Europie. Lasy te stanowią nie tylko azyl dla dzikiej przyrody, miejsce rekreacji i spokoju, ale także niezwykle cenny zasób surowców naturalnych, takich jak drewno. To, jak dynamicznie przyrasta drewno w polskich lasach, potrafi zaskoczyć – szczególnie kiedy spojrzymy na liczby.

Liczby, które robią wrażenie

Roczny przyrost drewna w polskich lasach wynosi około 86,4 miliona metrów sześciennych, co oznacza, że każdego dnia przybywa 236,712 tys. m³ drewna. W skali godziny lasy generują 9863 m³ nowego drewna, a w ciągu jednej minuty – aż 164,37 m³. To tempo, które można porównać do napełniania kilkudziesięciu ciężarówek drewnem co minutę!

Sosna – filar polskich lasów

Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris), która zajmuje aż 60% powierzchni lasów iglastych, to prawdziwy lider wzrostu. Jej roczny przyrost to 51,1 miliona metrów sześciennych, co daje:

• 140 000 m³ dziennie,
• 5833 m³ na godzinę,
• 97,27 m³ każdej minuty.

To, co dla niektórych jest abstrakcyjną liczbą, można przeliczyć na konkretne przykłady: jedna minuta wzrostu sosny odpowiada ilości drewna potrzebnej na zadaszenie dużej hali sportowej lub konstrukcję drewnianego domu.

Świerk – dostojny towarzysz sosny

Świerk pospolity (Picea abies), choć mniej rozpowszechniony, również odgrywa kluczową rolę w polskim leśnictwie. Jego roczny przyrost to 12,89 miliona metrów sześciennych, czyli:

• 35 342 m³ dziennie,
• 1472,6 m³ na godzinę,
• 24,52 m³ każdej minuty.

Przyrost ten odpowiada ilości drewna, która co minutę mogłaby posłużyć na zabudowę ogrodu zimowego lub drewnianą kładkę.

Drewno w skali Polski – minuta po minucie

Każda minuta wzrostu polskich lasów oznacza przyrost drewna iglastego na poziomie 121,79 m³, z czego:

• 97,27 m³ to sosna,
• 24,52 m³ to świerk.
  

A co z innymi gatunkami drzew? Łącznie, uwzględniając również drewno liściaste, w Polsce co minutę przybywa ponad 170 m³ drewna, co daje aż 248 000 m³ dziennie.

Europa na tle Polski

Lasy w Europie zajmują około 1,02 miliarda hektarów, a ich roczny przyrost drewna wynosi aż 6,86 miliarda metrów sześciennych. W skali kontynentu każda minuta przynosi:

• 10 434,6 m³ drewna sosnowego,
• 2626,4 m³ drewna świerkowego,

łącznie 13 061 m³ drewna iglastego.

Na tle Europy polskie lasy, z minutowym przyrostem 164,37 m³, stanowią około 1,26% ogólnoeuropejskiego przyrostu drewna iglastego – wynik szczególnie istotny, biorąc pod uwagę powierzchnię lasów w Polsce.

Przyszłość ekologicznego budownictwa

Z perspektywy budownictwa drewno przyrasta w polskich lasach w tempie, które budzi podziw. Co minutę przyrost drewna sosnowego wystarczy, by:

– wyprodukować belki konstrukcyjne na dwie altany ogrodowe,
– stworzyć materiały potrzebne na dachy czterech domów jednorodzinnych.

Zaledwie pięć minut wzrostu polskich lasów to ilość drewna, która mogłaby posłużyć do budowy średniej wielkości hali sportowej. Nic dziwnego, że drewno jest uznawane za jeden z najbardziej ekologicznych i odnawialnych materiałów budowlanych.

Polskie lasy – oddech dla planety

Lasy to nie tylko drewno. Każdy metr sześcienny drewna, który przyrasta w polskich lasach, wiąże dwutlenek węgla i wspiera walkę z kryzysem klimatycznym. Dzięki odpowiedzialnej gospodarce leśnej nasze lasy nie tylko dostarczają cennego surowca, ale także stabilizują ekosystemy, dbając o przyszłość naszą i kolejnych pokoleń.

Każda minuta wzrostu polskich lasów jest cichym, lecz potężnym dowodem siły natury. Czas spojrzeć na lasy nie tylko jak na miejsce wypoczynku, ale także jak na żywy organizm, który działa na rzecz równowagi między gospodarką a ekologią.